Syngenta Sebze Tohumları olarak hedeflerinin yüzde 44 üzerinde bir başarıyla 2022 yılını kapattıklarını belirten Syngenta Türkiye Sebze Tohumları Ülke Müdürü Ertan Sönmez; ‘Zorluklar, fırsatları da beraberinde getirir ve bizim için öyle bir yıl olduğunu söyleyebilirim. Şu anda hedeflediğimiz yerdeyiz hatta hedeflerimizin yüzde 44 üzerindeyiz’ dedi.

Syngenta Türkiye Sebze Tohumları Ülke Müdürü Ertan Sönmez ile 2022 yılı genel değerlendirmesiyle birlikte, 2023 hedefleri ve tahminleri hakkında konuştuk. 2022 yılındaki jeopolitik, iklimsel ve ekonomik zorluklarla geçen belirsiz ortamın, 2023 yılında da devam edeceğini düşündüğünü belirten Sönmez, sorularımızı şu şekilde yanıtladı:

2022 yılı genel olarak nasıl bir yıldı sizce?

2022 yılı birçok nedenden dolayı olağanüstü bir yıldı. Pandemiden çıkış, Rusya-Ukrayna Savaşı gibi süreçler evet olumsuz süreçlerdi. Bunun yanı sıra olağanüstü iklim koşulları ve yüksek enflasyon da bu senenin zorlayıcı etkenleriydi. Savaş sonrası kapanan ihracat ile birlikte genel olarak sıkıntılar yaşandı. Ancak sebze tohumu olarak kendi tarafımızı konuşacak olursak 2022 yılı, üreticinin gerçekten ciddi anlamda kazanç sağladığı bir yıl oldu. Yüksek iç pazar talebi ile birlikte yüksek ürün fiyatları, sebze üreticisinin bu süreci beklentisinin üzerinde geçirmesini sağladı. Biliyorsunuz pandemi sonrası oteller açıldı ve turizmin etkisiyle doluluk söz konusu. Aynı zamanda savaşın etkisiyle de ciddi bir göç söz konusu oldu. Turizmdeki bu iyileşme, sebze üreticisinin yüzünü güldürdü diyebiliriz. Son iki senedir çok iyi kazanç elde edildi.

Syngenta Sebze Tohumları olarak 2022’yi nasıl geçirdiniz?

Syngenta Sebze Tohumları olarak 2022 yılına, 2021 yılı 15 Aralık itibariyle başladık diyebiliriz. Dolayısıyla ekonomik dalgalanmalarla başladığımız bir yıl oldu. Biz büyük bir şirketiz; bunun uzun yıllardır tecrübe edilmiş, çok fazla avantajı var ancak bu büyüklükte bir yapıda, ani şartlarda aksiyon alma konusunda hızlı hareket edemiyorsunuz. Olabildiğince önümüzü görüp, kısa vadeli tahminlerle harekete geçtik. Yıl sonu değerlendirmesini konuşacak olursak hedeflediğimiz yerdeyiz hatta hedeflerimizin yüzde 44 üzerindeyiz. Zorluklar fırsatları da beraberinde getirir biliyorsunuz, bizim için de öyle bir yıl oldu diyebilirim. Örneğin halk arasında çikolata virüsü olarak bilinen virüs, Avrupa ve Orta Doğu gibi birçok yerde domates üretimini kısıtladı. Bu durum Türkiye’ye olumlu yansıdı ve Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan dolayı kısıtlanan ihracatın ikamesi oldu. Aynı zamanda Avrupa, enflasyonla yeni tanışıyor ve bu durumun yansıması olarak, kur farkının da etkisiyle ülkemizden alışveriş, onlar için çok avantajlı hale geldi ve bizim satışlarımıza büyük etkisi oldu. Biz de yüksek fiyatlara satış yapabildiğimiz için iki taraf için de karlı bir alışveriş oldu. 2022 yılı belirsizlikler ve olumsuzluklarla başlasa da Syngenta Sebze Tohumları olarak bu seneyi başarıyla kapattığımızı söyleyebilirim.

2022 yılındaki yeni ürünlerinizden bahsedebilir misiniz?

2022 yılında tabii ki yeni ürün çıkarmaya devam ettik. Örneğin geleneksek pembe domates çeşidimiz olan Shervina satışa çıktı. Biliyorsunuz ihrac edilebilir, raf ömrü uzun pembe domates çeşitlerinde aroma düşüşü görülebiliyordu. Bu çeşit ile teklifimiz hem aroma hem de raf ömrü ile beraber uzun nakliyeye dayanım. Bunun yanı sıra renkli karnabahar çeşitlerimiz ve yeni ıspanak çeşitlerimiz çıktı. Yine çok başarılı bir marul çeşidimiz Kanaryole’nin satışı başladı. 2023 yılında bu çeşitlerin yayılımı üzerine çalışmaya devam edeceğiz.

2023 yılına dair öngörüleriniz nelerdir?

2023 yılında en azından Nisan ayına kadar, 2022 satış trendinin devam etmesini bekliyoruz. Avrupa’ya olan ihracat devam edecektir. Tabii bu trendin devam etmesinde Avrupa’daki doğalgaz ve elektrik fiyatları belirleyici olacak. Türkiye’de sahip olduğumuz iklim avantajı nedeniyle çok daha düşük girdi kullanımı ile üretim yapıyoruz. Aynı zamanda jeotermal kaynaklarımız da önemli bir artı bizim için. Avrupa üretimi ise iklimsel dezavantaj dolayısıyla doğalgaza ve elektriğe tabi. Bu yüzden üretmek yerine satın almak çok daha avantajlı onlar için. 2023 yılında yaşayabileceğimiz sıkıntı yine iklimsel olacak gibi görünüyor. Kış kendini özletti. Kışın gecikmesi, ilgili aylardaki adaptasyonu da etkiliyor. Örneğin normal bir yıl için Ocak ayındaki ekimlere çeşit öneriyoruz. Ama iklimin değiştiği bir Ocak ayında o çeşidin performansı risklidir. Özellikle tarla bitkileri rekoltesi çok olumsuz etkileniyor ama tarla sebze üretimi de bu durumdan ciddi şekilde olumsuz etkileniyor. Umarım yararlı yağışlar da gecikmeden gelir. Çünkü tarımda ısıtma, enflasyon vs. her şeyi aşabilirsiniz. Ancak doğaya müdahale edemiyorsunuz. Diğer taraftan jeopolitik riskler devam ediyor. Bu yüzden 2023 yılı, avantajları ve dezavantajları ile yine belirsizliklerin devam edeceği bir yıl olacak gibi görünüyor. Önümüzde bir seçim yılı var, bu nedenle de 2022 yılına göre biraz daha zor bir yıl olabilir diye düşünüyorum.

2023 yılında yeni ürün ve bölge hedefiniz söz konusu mu?

Syngenta Sebze Tohumları olarak 2023 yılında bizim yapımızda bir değişiklik söz konusu. Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan artık bu bölgeden, Türkiye’den yönetiliyor olacak. Keza Rusya ve Türki Cumhuriyetler yine Türkiye’ye bağlandı. İlk izlenimim, bizim için tanıdık bir evrede oldukları. Bu yüzden bizim için zor bir deneyim olmayacağını düşünüyorum. 2023 yılındaki öncelikli hedefimiz, bu bölgelere adapte olabilen başarılı ürünlerimizi buralara taşımak ve buradaki yapılanmayı sağlamlaştırmak olacak. 2023 yılında üreticilerimize yeni çeşit sunacağız tabii ki ancak 2022 yılında lansmanı yapılan çeşitlerimiz için de çalışmalarımıza yoğun şekilde devam edeceğiz. Öncelikle büyük beklentimiz olan sanayi domatesi çeşidimiz ve iki yeni bezelye çeşidimiz çıkacak. Topraksız tarım üretimine yönelik 3 tane salkım domates çeşidinin lansmanını yapacağız. Yine az önce bahsettiğim Kanaryole marul çeşidimizde ciddi bir atılım bekliyoruz. Çok güzel bir ivme yakaladığımız domates anacımız Dohkko’nın bu sene çok daha da iyi olacağını düşünüyoruz. Çekirdeksiz karpuz çeşidimizde aşağı yukarı 4 kat büyüme beklentimiz var ve bu pazarda, neredeyse yüzde 40-45 arasında pay demek. İkinci ticari yılında olan bir ürün için bunu iyi bir başarı şeklinde yorumlayabiliriz. Brassica grubunda ise son üç yıldır en çok büyüyen ülkeyiz ve bu grupta da birçok ürünümüz var. 2023 yılı bizim için yine yeniliklerin yılı olacak diyebilirim.