Kopenhag Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, Danimarka ekonomisi için iki yeni yeşil model başlatıyor: Danimarka’nın yeşil GSYİH’sı ve GreenREFORM modeli.
Yeni yeşil modeller akarsulara, ormanlara, atmosfere ve nesli tükenmekte olan türlere, Danimarka ekonomisinde söz hakkı verecek. Kopenhag Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Peter Birch Sorensen, modellerin geliştirilmesindeki çalışmalara liderlik etti. Sorensen ormanda yürüyüşe çıkabilmenin birdenbire ekonomik modellerde değer görmesinin garip gelebileceğini kabul ediyor: ‘Birçok kişinin kuş sesine ya da diğer doğa olaylarına fiyat biçmeyi tuhaf bulması çok normal. Ancak bunu yapmazsak, siyasi süreçte önemli çevresel değerlere yeterince öncelik verilmemesi riskiyle karşı karşıya kalırız” diye vurguluyor.
Yeşil bir GSYH
Yeşil GSYİH, çevresel ve doğal hizmetlerin değerini içeriyor ve kirlilik maliyetlerini, sera gazı emisyonunu ve Danimarka’nın doğal sermayesinin tükenmesinin yanı sıra doğal sermayeyi artırmaya yapılan yatırımlardan elde edilen kazancı dikkate alıyor.
Yeşil GSYİH, çevrenin ekonomi için önemini vurgulamak adına da önemli bir fırsat sunuyor. Yeşil GSYİH’nın gelişimini takip ederek, geleneksel GSYİH’daki büyüme ile ölçülen ekonomik büyümenin çevre ve iklim pahasına gerçekleşip gerçekleşmediği ve ne ölçüde gerçekleştiği değerlendirilebiliyor.
Yeşil GSYİH değerleri biyolojik çeşitlilik kaybı, sera gazı emisyonu, hava ve su ortamının kirlenmesidir. Bu nedenle yeşil GSYİH, nüfusun ve politikacıların ekonomik büyümenin iklim ve çevre pahasına gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirmelerine yardımcı olabilir.
‘Yeşil GSYİH, çevresel ve doğal varlıklara değer biçmeyi mümkün kılıyor. İlk adımda, çeşitli doğal kaynakları ne kadar tükettiğimize ve çeşitli kirleticileri ne kadar saldığımıza ilişkin fiziksel ölçümleri hesaplıyoruz. Bir sonraki adımda, maliyetleri veya kazançları parasal olarak hesaplıyoruz’ diyor Peter Birch Sørensen ve devam ediyor: ‘Bu bize, çevreye verilen zararların genel bir resmini veriyor. Çevresel etki için yalnızca fiziksel hedeflere odaklanmanın sorunu, çevresel gelişimin farklı yönlere işaret edebilecek birçok farklı boyutu ve yönü olmasıdır. Parasal olarak, işlerin nasıl gittiğine dair genel bir resim elde ediyoruz.’
GreenREFORM, gelecekteki ayak izlerini hesaplıyor
GreenREFORM, Danimarka ekonomisi için yeni bir çevresel ve iklimsel ekonomik simülasyon modeli. Model, çevre ve iklim için özel öneme sahip sektörlerin ayrıntılı bir tanımını içeriyor: Enerji sektörü, tarım, ulaşım ve atık arıtma sektörü gibi. GreenREFORM modeli, beklenen ekonomik kalkınmanın çevresel ve iklimsel etkilerini hesaplamak ve sera gazı vergileri gibi çevre, enerji ve iklim politikası önlemlerinin ticari ve sosyo-ekonomik sonuçlarını değerlendirmek için kullanılabiliyor.
Yeşil GSYİH toplumda gerçekleşen ekonomik aktiviteyi analiz ederken, GreenREFORM modeli ileriye bakıyor. Simülasyon modeli, bir siyasi girişimin veya reformun hava kirleticilerin veya sera gazlarının emisyonunu nasıl etkileyeceğini değerlendirmek için kullanılabiliyor. Bu sayede, çeşitli siyasi girişimlerin çevresel ve iklimsel sonuçlarını gösterebiliyor. Aynı zamanda model, politik olarak belirlenmiş çevre ve iklim hedeflerine ulaşmak için neyin gerekli olduğunu hesaplamak için kullanılabilirken; onlara ulaşmak mümkün değilse tekrar yola çıkmak için ne kadar gerektiğini söyleyebiliyor. Sonuç olarak ise, politikacıların çeşitli çevre ve iklim inisiyatiflerinin etkisini değerlendirmesine ve böylece kararlarını uygun şekilde önceliklendirmesine yardımcı oluyor.
Peter Birch Sorensen: ‘Umarım, çevre ve iklim konularını ekonomi politikası planlamasına daha sistematik bir şekilde entegre edebileceğiz. Artık ortak bir analiz temeli ve ortak bir anlayış çerçevesi elde ediyoruz. Bu sayede ekonomi ve çevre arasındaki bağlantıyı tartışırken ortak bir dilimiz var’ şeklinde açıklıyor.
Kaynak: www.ku.dk
