2019 yılında ulusal biyoçeşitlilik acil durumu ilan eden İrlanda, doğa hakları ve insanların sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı konusunda ülke çapında bir referanduma gitmeyi düşünüyor. Bu gerçekleşirse İrlanda, insanlar ve şirketler gibi ekosistemlerin de yasal haklara sahip olduğunu anayasal olarak tanıyan ilk Avrupa ülkesi olacak.

İrlanda 2019 yılında ulusal biyoçeşitlilik acil durumu ilan etti. Ülkede koruma altındaki türlerinin üçte birinden fazlasının popülasyonu azalırken, turbalık alanlarının yüzde 70’inden fazlası zarar görmüş, tatlı su sistemlerinin yüzde 50’si ise kötü durumda. Ekvator, Bolivya, Panama, Uganda, Yeni Zelanda ve İspanya doğanın haklarını veya ekosistemlerin tüzel kişiliklerini tanıyan bir tür ulusal yasaya sahip. Çok daha fazla sayıda ülkede doğanın haklarını tanıyan bir tür mahkeme kararı ya da yerel yasa bulunuyor. Bu kurallar genellikle ekosistemlere veya bireysel türlere, geleneksel çevre koruma yasalarına kıyasla daha yüksek düzeyde yasal koruma sağlıyor. Daha ziyade habitatların bütünlüğünü korumayı amaçlayan doğa hakları yasaları genellikle insanların ekosistemleri kullanmasını ya da avcılık ve balıkçılık gibi faaliyetleri yasaklamıyor.

Koruma altındaki türlerinin üçte birinden fazlasının popülasyonu azalmış durumda olan İrlanda’da, aralık ayında bir yasama komitesi doğanın var olma, varlığını sürdürme ve onarılma hakkı ile insanların temiz bir çevre ve istikrarlı bir iklim hakkına sahip olduğunu kabul eden anayasal değişiklik önerileri hazırlamak üzere hükümete, bir dizi idari tedbir almasını teklif etti. İkili değişiklik fikri, mart ayında, bitkilerin, hayvanların ve diğer canlıların kitlesel yok oluşunu ele almayı amaçlayan 80’den fazla tavsiye üreten Biyolojik Çeşitlilik Kaybı Yurttaşlar Meclisi‘nden ortaya çıktı. Bu gerçekleşirse İrlanda, insanlar ve şirketler gibi ekosistemlerin de yasal haklara sahip olduğunu anayasal olarak tanıyan ilk Avrupa ülkesi olacak.

Kaynak: Inside Climate News