Türkiye’nin en önemli çeltik üretim merkezlerinden Edirne’de, çiftçiler ekim öncesi hazırlıklarını tamamladı.
Türkiye’nin en önemli çeltik üretim merkezlerinden Edirne’de, ekim öncesi çeltik tavası adı verilen ve havuzu andıran alanlarını hazırlayan üreticiler, sürüm işlemlerini ve toprağı tava getirerek tohum yataklarının hazırlığını tamamladı. Mayıs ayında ekimi yapılan çeltikler, eylül ayında hasat edilecek.
Çeltik, su içerisinde ve yazın yetiştirilen bir ürün. Bu nedenle iklim değişikliklerinden ve aşırı sıcaklardan etkilenen ürünlerin başında geliyor. Ekim dönemini erkene çekmenin bir çözüm olabileceğini belirten uzmanlar, bunun için erkenci çeşitlerin geliştirilip tarlada kalma süresi kısaltılırsa iklim krizine karşı önlem alınmış olacağını, bu sayede su tasarrufu sağlanarak üreticinin olumsuz koşullardan daha az etkilenebileceğini vurguluyor.
Edirne, Türkiye çeltik üretiminde ilk sırada yer alıyor
1980 ve 2000 yılları arasında, çeltik tohumluk üretiminde kullanılan çeşitlerin tamamı ithal çeşitlerden oluşuyordu. 1980 yılında oluşturulan yerli bir tohumluk üretim programı sonucunda, günümüzde çeltik tohumluk ihtiyacının tamamı, yerli üretim ile karşılanır durumda.
1930’lu yıllarda Türkiye’de 40 bin ton olan pirinç tüketimi 1960’larda 100 bin tona,1980’lerde 200 bin tona, 2000 yılında ise 500 bin tona ulaşıyor. Günümüzde, Türkiye’de yıllık ortalama 550-600 bin ton civarında pirinç üretimi yapılırken; tüketim 750 bin tonun üzerinde gerçekleşiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Edirne’de geçen yıl 445 bin 527 dekarlık alanda, 367 bin 352 ton çeltik üretildi. Türkiye’deki üretimin yüzde 41’ini tek başına karşılayan Edirne, bu rakamla birinci sırada yer alıyor. Edirne’yi ikinci sırada Samsun, üçüncü sırada Gönen’in de içinde olduğu Balıkesir takip ediyor. Çanakkale, Çorum, Sinop, Çankırı, Bursa, Tekirdağ ve Kırklareli çeltik üreten diğer iller arasında yer alıyor.
Üretimde beklenti yüksek
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, çiftçilerin zorlu çeltik mesaisinin başladığını söyledi. En kaliteli ürünü yetiştirmek için ilk hazırlığa önem verdiklerini belirten Arabacı, ‘Mayıs ayında çeltik ekimini gerçekleştirecek olan üreticilerimiz, nisan ayında çeltik sahalarına indi ve işe ilk olarak sürümle başladı’ dedi.
Mayıs ayında ekim yapmak isteyen üreticilerin ilk hazırlıklarını tamamlaması ve yerlerinin hazır olmasının önemli olduğunu vurgulayan Arabacı, çeltik ekim alanlarında artış olduğunu şu sözlerle açıkladı: ‘Hazırlıklar için çalışan üreticilerimizin yanı sıra ekim alanlarını genişleten üreticilerimiz de var. Her yıl olduğu gibi bu yıl da umutluyuz ve beklentimiz yüksek.’
Nehir seviyelerinin düşük olması endişe veriyor
Arabacı, kış aylarında yeterli yağış olmaması nedeniyle Tunca ve Meriç nehirlerinde su seviyesinin düşük kaldığını anımsattı. Nehir debilerinin düşük olmasının üreticileri endişelendirdiğini ifade eden Arabacı, ‘Yaz döneminde nehirlerle ilgili bir sıkıntı yaşamamayı ve çeltik üreticisinin yaptığı masrafın ve emeğinin karşılığını alacağı bir yıl olmasını umuyoruz’ şeklinde konuştu.
Ekim başvuruları 25 Haziran’da son bulacak
Edirne İl Çeltik Komisyonu Başkanlığı, merkez köy ve mahallelerinde 2024 yılı çeltik ekimlerine ait müracaatların kabul edilmeye başlandığını bildirdi. Komisyon, başvuruların 25 Haziran tarihinde son bulacağını ifade ederek, bu tarihten sonra müracaatların Bakanlık talimatı gereği kesinlikle kabul edilmeyeceğini ve cezalı da olsa ruhsat verilmeyeceğini belirtti.
Damla sulama yöntemini kullanacak üreticilere indirim uygulanacak
İl Çeltik Komisyonunun aldığı karar kapsamında, 2024 yılı için dekar başına sıhhi tedbir ücreti ve ruhsatiye ücreti olmak üzere toplam 20 TL alınması karara bağlanırken, damlama sulama yöntemiyle çeltik ekeceklerden dekar başına 20 TL yerine 10 TL ruhsatiye ve sıhhi tedbir ücreti alınması kararlaştırıldı.
Başvurular, İl Çeltik Komisyonu Başkanlığı’na yapılacak
Çeltik Ekim Kanununa göre çeltik ekimi yapmak isteyen üreticilerin ruhsatları, çeltik tarımı yapacağı arazinin tapu senedi, kira sözleşmesi (Köy muhtarlığınca onaylı) ve/veya komisyon tarafından hazırlanan keşif raporuna (kişi beyanı esas alınarak) dayanarak düzenlenecek. Üreticilerin ilgili belgelerle beraber ekim yapacağı çeltik alanı için gerekli tutarı, İl Çeltik Komisyonu Başkanlığı’na ait vadesiz hesaplara yatırıp, dekontu ile birlikte İl Çeltik Komisyonu Başkanlığı’na başvurmaları gerekiyor.
Kaynak: AA
