01.02.23

Bir Gün Herkes Aşırı Sıcaklık ve Kuraklıkla Tanışmak Zorunda Kalabilir

Bir Gün Herkes Aşırı Sıcaklık ve Kuraklıkla Tanışmak Zorunda Kalabilir

Saygın bilimsel dergilerden biri olan Nature Sustainability’de yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, dünya nüfusunun yüzde 90’ından fazlası eş zamanlı gerçekleşen aşırı sıcak ve kuraklıklara maruz kalabilir.

Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğinin sellerden kuraklığa, aşırı sıcaklardan deniz sularının yükselmesine kadar, insan hayatını ciddi anlamda olumsuz etkileyecek birçok sonucu var. Bu olaylar eş zamanlı veya kısa aralıklarla gerçekleştiğinde ise felaketlerin boyutu daha da büyüyor. Örneğin, aşırı sıcakların kuraklıklarla eş zamanlı gerçekleşmesi, sorunların büyüklüğünü ciddi anlamda artırabilecek bir durum.

Yapılan yeni çalışmada, eş zamanlı gerçekleşen sıcak hava dalgaları ve kuraklığın gelecekte nasıl değişeceği incelendi:

  • En yüksek salımlı senaryoya göre, böyle olayların sıklığı gelecekte 10 katına çıkacak. Temel sebepleri ise sıcaklıkların artması ve karasal alanlardaki su depolarının azalması. Bu durum daha çok fakir insanları ve kırsal bölgeleri etkileyecek. Buna bağlı olarak da sosyal eşitsizliklerin daha da derinleşeceği öngörülüyor.
  • Düşük salımlı senaryoda, dünya nüfusunun yüzde 90’ından fazlasının eş zamanlı sıcak hava dalgalarına ve kuraklığa maruz kalacağı çalışmanın çarpıcı sonuçlarından birisi.
  • Azalan su kaynaklarına bağlı olarak karbon yutakları da azalacak. İklim krizi ile ilgili birçok alanda karşımıza çıkan pozitif geri besleme mekanizmalarından birisi burada da var. Su kaynakları azaldıkça -birçok sorunun yanında- karbon yutakları da azalacak. Karbon yutakları azaldıkça atmosferdeki sera gazları daha da artacak. Buna bağlı olarak küresel ısınma artacak ve iklim değişikliğinin etkileri daha da şiddetlenecek.

2023 sıcak başladı

Avrupa, normallerden daha sıcak havalarla yeni yılı karşıladı. Birçok bölgede Aralık ve Ocak ayları için sıcaklık rekorları kırıldı.

  • İspanya’da bulunan Bilbao’da 1 Ocak günü sıcaklık 25,1 derece ölçüldü. Yani bundan bir önceki yıla kıyasla 0,7 derecelik bir sıcaklık artışı gerçekleşti.
  • Fransa’nın yılın bu zamanlarında genellikle sıcak olan şehri Besançon’da sıcaklık 18,6 derece olarak kaydedildi. Bundan bir önceki rekor 1918 Ocak ayında 1,8 derece daha serin olarak gerçekleşmişti.
  • Almanya’nın Dresden şehrinde yeni yıl sıcaklık rekoru, 1961’de kırılmış olan bir önceki rekoru 1,7 derece geride bırakarak 19,4 olarak kaydedildi.
  • Polonya’nın başkenti Varşova’da 18,9 derece olarak gerçekleşen sıcaklık rekoru ise bir önceki rekorun 5,1 derece üzerinde.

Dünya Meteoroloji Organizasyonu, Avrupa’da gerçekleşen bu sıcaklıkları Akdeniz bölgesinde bulunan yüksek basınç sistemi ile Atlantik’te bulunan alçak basınç sistemi arasındaki etkileşim ile açıkladı. Bu etkileşime bağlı olarak oluşan güçlü akım, sıcak havanın Kuzey Batı Afrika’dan orta enlemlere taşınmasına sebep oldu. Öte yandan, normalden 1-2 derece daha sıcak olan Kuzey Atlantik’teki deniz suyu, üzerinden geçen havanın daha da ısınmasına sebep oldu. Bunun sonucu olarak da Avrupa normallerin üzerinde sıcak bir havayla yeni yılı karşıladı.

IPCC raporlarına göre, Avrupa bölgesi küresel ısınma ne kadar olursa olsun küresel ortalamanın üzerinde bir sıcaklık artışına maruz kalacak. Aşırı sıcakların şiddeti ve görülme sıklığı artmaya devam edecek. Ayrıca, IPCC raporlarında da belirtildiği gibi ısınan dünyada buzullar, permafrost alanlar ve kar örtüsü azalmaya devam ediyor.

Kaynak: nature.com / news.un.org