Doğal kaynakların sürdürülebilirliğiyle birlikte gelecek nesillere gıda güvenliliği yönünden tüketilebilir gıda sağlamak insanlığın en önemli amacı olmalı. Birim alan başına buğdaydan yüzde 75, pirinçten yüzde 58 daha fazla enerjiye sahip olan patates, bu sorunları çözmede önemli bir araç durumunda.

 Patates (Solanum tuberosum L.) günümüzden 6.000 ile 10.000 yıl önceki bir zaman dilimi içerisinde Peru ve Bolivya sınırları içerisindeki And Dağları’nda kültüre alınmaya başlanmış. Güney Amerika’nın And Dağları’ndan tüm dünyaya yayılan patates, dünyanın giderek artan açlık sorununa cevap verebilecek önemli bitkilerin başında geliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) bağlı olarak faaliyetlerini yürüten Türkiye’deki patatesle ilgili ilk ve tek konu araştırma enstitüsü olan Niğde Patates Araştırma Enstitüsü, 1938 yılında Türk-Alman iş birliği ile elma fidanlığı üretimi amaçlı olarak Fidanlık Müdürlüğü adı altında faaliyetine başlamış. 1987 yılına gelindiğinde müdürlük, Niğde Patates Üretme İstasyonu Müdürlüğü ismiyle ilk kez patatesle ilgili üretim çalışmalarına başlamış.1996 tarihinden bu yana da Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü olarak faaliyetlerini sürdürüyor.

Temmuz-Ağustos sayımızın özel röportaj konuğu Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürü Uğur Pırlak oldu. Uğur Pırlak sorularımızı şu şekilde yanıtladı…

Patatesin dünyadaki öneminden bahseder misiniz?

Patates; dünya ve Türkiye için hem taze hem de kendisinden elde edilen yan ürünlerle insan beslenmesinde ve girdi niteliği ile endüstri bakımından önemli bir tarımsal ürün. Yapılan çalışmalara göre, birim alan başına buğdaydan %75 ve pirinçten %58 daha fazla gıda enerjisine sahip olan patates, üretim alanları başına pirinçten %78, buğdaydan %54 daha fazla protein sağlıyor. Dünya patates üretiminin yarısına yakın kısmı taze olarak değişik formlarda (fırında pişirme, haşlama, kızartma) yemeklik olarak tüketiliyor. Geri kalan kısmı ise işlenmiş gıda ürünü (dondurulmuş parmak patates ve cips), hayvan yemi, endüstriyel nişasta ve tohumluk olarak kullanılıyor. Patatesin nişasta yönünden zengin olan kabukları ve işlendikten sonra kalan diğer değersiz atıklarından sıvılaştırılarak, etanol üretimi amacıyla yararlanılıyor.

Türkiye’deki önemini anlatır mısınız?

Patates, ülkemiz tarımı için de en önemli bitki türlerinden biri olup buğday, şeker pancarı, arpa ve domatesten sonra en fazla üretimi yapılan beşinci bitki. Ülkemizde ana ürün, turfanda ve ikinci ürün olmak üzere tüm patates üretim sistemleri uygulanıyor. Türkiye sahip olduğu agro-ekolojik zenginlik sayesinde patates üretimi açısından oldukça ayrıcalıklı bir konumda. Bu nedenle de ülkenin hemen her yöresinde yılın belirli dönemlerinde patates üretimi mümkünken, Nisan ayından başlayarak Aralık ayı sonuna kadar patates hasadı devam ediyor.

Türkiye’de patates üretim miktarlarını paylaşır mısınız?

Türkiye’de patates verimi yıllar itibarıyla artış gösteriyor. 2024 yılında patates verimi 3.525,00 kg/da olup patates veriminin en yüksek olduğu iller sırasıyla Bitlis (4.361,00 kg/da), Kayseri (4.338 kg/da) ve Adana (4.054,00 kg/da) şeklide. Bu illerimiz Türkiye ortalamasının çok üzerinde (Tablo 1).

Tablo 1. Türkiye’de Yıllara Göre Patates Üretim Verileri (TÜİK).

Yıllar	Dikim Alanı (da)	Alan Artışı* (%)	Üretim (Ton)	Üretim Artışı* (%)	Verim (kg/da)	Verim Artışı* (%)
2019	1.408.967	72,25	4.979.824	93,96	3.538,00	130,17
2020	1.479.935	75,89	5.200.000	98,11	3.514,00	129,29
2021	1.389.175	71,24	5.100.000	96,23	3.682,00	135,47
2022	1.391.716	71,37	5.200.000	98,11	3.739,00	137,57
2023	1.509.269	77,40	5.700.000	107,55	3.777,00	138,97
2024	1.957.672	100,39	6.900.000	130,19	3.525,00	129,69

*2003 yılın üretim verilerine göre

Niğde, Kayseri, Konya ve Afyonkarahisar patates üretiminde önemli dört ilimiz. Ülke üretiminin yaklaşık %45’ini, ekim alanlarının ise %43’ünü bu dört ilimiz oluşturuyor (Resim 1).

Resim 1. Türkiye’de Patates Üretimi Yapılan İller ve Üretim Yoğunluğu (TÜİK, 2024).

2023 yılında Türkiye’de 74 ilde patates üretimi gerçekleştirildi. En fazla üretim yapan il Niğde olup 194.800 da alanda 757.480 ton üretim gerçekleşti. Niğde’nin ortalama verimi 3.889,00 kg/da (Tablo 2.)

Tablo 2. Yıllara Göre Türkiye’de En Fazla Patates Üretimi Yapılan İller (TÜİK).

2023						2024
Sıra	İl	Üretim (ton)	Dikilen alan (dekar)	Verim (kg/da)		Sıra	İl	Üretim (ton)	Dikilen alan (dekar)	Verim (kg/da)
1	Niğde	757.480	194.800	3.889		1	Niğde	915.734	264.830	3.458
2	Kayseri	704.041	154.094	4.569		2	Kayseri	787.842	181..602	4.338
3	Afyon	581.850	163.246	3.568		3	Konya	753.717	187849	4.012
4	İzmir	476.543	124.040	3.842		4	Afyon	688.152	205.745	3.345
5	Konya	462.545	108.010	4.282		5	Sivas	560.398	140.108	4.000
6	Sivas	410.377	89.862	4.567		6	İzmir	478.656	130.536	3.667
7	Nevşehir	318.646	83.980	3.794		7	Nevşehir	398.557	115.461	3.452
8	Aksaray	313.453	73.899	4.242		8	Adana	318.580	78.582	4.054
9	Bitlis	273.922	53.180	5.151		9	Bitlis	310.937	71.298	4.361
10	Adana	217.444	54.661	3.978		10	Aksaray	279.027	70.960	3.932

Türkiye’de patates üretimindeki değişim, Avrupa Birliği ülkeleri ile bir paralellik gösteriyor. Patates, bugün ülkenin en önemli tarımsal ürünlerinden biri konumuna geldi; üretimi, sanayisi, pazarlaması ve tüketimi ile başlı başına bir sektör halini aldı.

Sektör, 2024 yılını nasıl tamamladı?

2024 yılı, patates üretimimiz açısından verimli bir dönem oldu. TÜİK verilerine göre yaklaşık %21’lik bir artışla 6,9 milyon ton seviyelerine ulaşıldı ve bu rakam ülkemizin yıllık iç tüketiminin üzerinde gerçekleşti. Özellikle Nevşehir ve çevresinde yoğunlaşan üretim, soğuk hava deposu altyapımızın da etkin bir şekilde kullanıldığı bir sezonu beraberinde getirdi. Ancak bu güçlü üretim performansı, beraberinde arz fazlası kaynaklı bazı geçici fiyat dalgalanmalarını da yarattı. Bakanlığımız bu süreci yakından takip etti, üreticilerimizin mağduriyet yaşamaması adına hem iç tüketimin artırılması hem de ihracat olanaklarının geliştirilmesi yönünde çeşitli adımlar attı. 2025 yılında daha dengeli bir üretim planlaması ve dış pazarlara daha etkin açılım hedefleniyor.

2025 yılı için neler söyleyebilirsiniz?

2025 yılının ilk aylarına ait dış ticaret verileri oldukça umut verici. Ocak–Haziran döneminde toplam patates ihracatımız 112 bin ton seviyesini aştı ve yaklaşık 19 milyon dolar döviz girdisi sağladı. Başta Azerbaycan, Irak, Suriye, Gürcistan ve İran gibi yakın coğrafyalara yönelik ihracatımızda dikkat çekici bir artış yaşandı. 2024 yılına kıyasla özellikle miktar bazında yüksek oranlı bir sıçrama söz konusu. Bu gelişme, hem üreticiye yeni pazar fırsatları sunuyor hem de önceki yılın arz fazlasına bağlı oluşan stok baskısının hafiflemesine katkı sağlıyor. 2025 yılında üretim miktarında sınırlı bir azalış öngörülmekle birlikte, bu durumun piyasa dengesi açısından olumlu etkiler yaratacağı değerlendiriliyor.

 Tohumluk patates üretimi açısından durum nasıl?

Tohumluk açısından da Türkiye son yıllarda önemli bir mesafe kat etti. Niğde Patates Araştırma Enstitüsü başta olmak üzere çeşitli kamu araştırma kuruluşları ve özel sektör firmaları tarafından geliştirilen tescilli yerli çeşitler hem tarlada hem pazarda giderek daha fazla yer buluyor. Bu çeşitlerin adaptasyonu, hastalıklara dayanıklılığı ve verimi konusunda üretici memnuniyeti artıyor. Ancak hâlâ bazı bölgelerde ithal çeşitlere bağımlılık devam ediyor. Yerli çeşitlerin yaygınlaştırılması ve sertifikalı tohum üretiminin artırılmasının, orta ve uzun vadede sektöre önemli katkılar sağlayacağını düşünüyorum.

 Ülkemizdeki çeşit geliştirme çalışmalarından bahseder misiniz? 

Ülkemizde, başta Hollanda olmak üzere Almanya, Fransa, İngiltere, İskoçya, İrlanda ve ABD’de ıslah edilmiş çeşitler kullanılıyor. Ülkemize ait yeterli sayıda ve üretim programlarına giren tescilli çeşitlerimizin bulunmaması ise çok önemli bir problem olarak karşımıza çıkıyordu. Bu sorunun çözümüne yönelik olarak, 1 Kasım 2005- 31 Aralık 2009 tarihlerinde enstitümüz koordinatörlüğünde TÜBİTAK (1007-KAMAG)  destekli, 8 enstitü (Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bornova Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Adana Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Toprak, Gübre ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü) 3 üniversite (Mustafa Kemal Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi ) ve 11 özel sektör firmasının (Doğa Tohumculuk, Anka Tohumculuk, Ar Tarım, Gömeç Tohumculuk, Sürde Tarım, Tareks, Tezel Tohumculuk, Asgen Tarım, Öztar Tohumculuk, Fritolay Gıda, Kraft Gıda)  katılımı ile “Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi” projesi yürütüldü. Bu proje kapsamında enstitümüz bünyesinde patates çeşit ıslah programı başlatıldı.

Programın kapsamı ve hedefiyle ilgili bilgi verir misiniz?

Bu program kapsamında patates araştırmaları açısından merkez kuruluş olan enstitümüzde patates ıslah altyapısı oluşturuldu ve teknik personel eğitimleri tamamlandı. Proje çalışmalarımız 2010 yılından bu yana “Orta Anadolu Patates Islahı Projesi” ismiyle,Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğümüzün destekleri ile sürdürülüyor. Orta Anadolu Patates Islahı Projesi ile hedef, ülkemize uyumlu, yüksek verimli ve hastalıklara dayanıklı yerli çeşitlerin geliştirilmesi, çeşit geliştirme süresinin doku kültürü yöntemi kullanılarak kısaltılması, geliştirilen yeni çeşitlerin ve ülkemizde yaygın olarak üretimi yapılan bazı patates çeşitlerinin temel tohumluklarının doku kültürü ile çoğaltılarak daha kısa sürede çiftçi kullanımına sunulması.

Patates konusunda, ülkemizde enstitünüz tarafından yürütülen diğer çalışmalar nelerdir?

Ülkemize ait yerli çeşitlerin geliştirilmesi kapsamında 2007-2024 yılları arasında ülkemiz açısından bir rekor olan toplam 1.500.000 adet melez patates tohumu elde edilerek “Patates Genetik Tabanı” oluşturuldu, farklı melez kombinasyonlarına ait çeşitli kademelerde (1., 2., 3., 4., 5. jenerasyon), çok sayıda yerli patates klonları (çeşit adayları) elde edildi.  Ülkemize özgü patates çeşit ıslah programları başlatıldı ve sürekliliği sağlandı.

Her geçen yıl üstün verimli çeşitler arasında melezleme çalışmaları yapılıyor ve farklı jenerasyonlarda (nesillerde) binlerce yeni çeşit adayı üzerinde seleksiyon çalışmaları devam ettiriliyor. Her yıl en az iki yerli çeşit tescile sunulacak şekilde patates ıslah çalışmalarımız değişik ıslah projeleri ile devam ediyor.

Doku kültürü çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Ülkemizde doku kültürü yöntemi ile patates tohumluk üretimi yokken, “Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi” projesi ile Niğde Patates Araştırma Enstitüsü, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Ege Üniversitesi’nde tohumluk üretimi yapabilecek doku kültürü laboratuvarları ve seralar 2007 yılında pilot tesisler olarak kurularak işletilmeye başlandı ve bu alt yapılar kullanılarak çeşit geliştirme çalışmaları hızlandı.

Proje çalışmaları kapsamında seleksiyon çalışmaları sonucunda enstitümüz 11 adet yerli patates çeşidini tescil ettirerek ülke tarımına kazandırdı. Tescil edilen 11 adet yerli ve milli patates çeşitlerimizin isimleri: ONARAN2015, FATİH, NAHİTA, ÜNLENEN, NAM, ÇAĞLI, LEVENTBEY, MURATBEY, NİĞŞAH, SARUHAN ve UĞUR şeklinde.

Patates Araştırma Enstitüsü olarak özel sektöre yaptığınız satış ile de bir ilke imza attınız değil mi?

Enstitümüz Türkiye’de yine bir ilke imza atarak 8 adet yerli ve milli patates çeşidinin özel sektöre satışını da gerçekleştirdi. Enstitüce yapılan ihalede ONARAN2015, NAHİTA, ÜNLENEN, NAM, LEVENTBEY, MURATBEY NİĞŞAH ve SARUHAN çeşitlerinin “Tohumluk Üretim ve Pazarlama Hakkı” yerli özel sektörümüze devredildi.

2024 yılı mart ayı itibariyle özel sektöre devredilen ve sertifikasyon işlemleri tamamlanan ONARAN2015, NAHİTA ve LEVENTBEY çeşitlerinin çiftçilerimize ve üreticilerimize firma tarafından satışı başladı.

Enstitü olarak halihazırda devam eden ıslah çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Enstitümüz şu an ülkemizdeki patates sektörünün ihtiyaç duyduğu sanayilik çeşitlerin geliştirilmesi için ıslah çalışmalarına ağırlık veriyor. Bu bağlamda verimi ve kalite özellikleri yüksek, hastalıklara dayanıklı, sektörde tutulan, depo dayanımı yüksek olan sanayilik çeşitler üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Bu yıl bir adet cipslik özellikteki UĞUR ismiyle patates çeşidimiz tescil edildi.

Yerli ve milli sanayilik çeşit çalışmalarında nişastalık çeşitler için de çalışmalarımız devam ediyor. Ayrıca patates üreticilerimizin büyük sorunu olan Patates Siğil Hastalığına karşı dayanıklı yerli çeşit geliştirme çalışmaları hâlihazırda moleküler düzeyde sürüyor. Bu kapsamda yapılan çalışmalar sonucunda; patates siğil hastalığına dayanıklı 3 adet patates çeşidi geliştirildi. Ülkemizde patates üretim alanlarını sınırlayan bu hastalıkla ilgili çalışmalar ise devam ediyor.

Renkli patates çalışmalarınız hakkında da bilgi verir misiniz?

Enstitüde yemeklik, sanayilik ve hastalıklara dayanıklı patates çeşitlerinin geliştirilmesinin yanında renkli yerli ve milli çeşit geliştirme çalışmaları da sürdürülüyor.  Farklı kabuk ve et rengine sahip patates çeşitleri üzerinde yapılan teknolojik testler sonucunda çeşitlerimizden iyi kalitede cips elde edildi. Türkiye’de bir ilk olarak renkli yerli ve milli patates cipsleri enstitümüzde geliştirildi. Şu an renkli cips yapılabilen 10 adet genotip mevcut. Renkli patates ile ilgili çalışmalarımız hâlihazırda devam ediyor.

Peki enstitünüz haricinde hangi kurumlar patates konusunda çalışmalar yürütüyor?

Enstitümüzün ıslah çalışmaları haricinde Doğru Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi tarafından halihazırda devam eden ve sonuçlanan ıslah çalışmaları kapsamında tescil edilen ve tescile sunulan çeşitler mevcut. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yürütülen ıslah çalışmaları kapsamında CAN, METE, KAAN ve ATA 25 ismiyle dört adet yerli ve milli patates çeşidinin tescil ettirildi. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından halihazırda tescilli bir çeşidi bulunmasa da “Ege Bölgesi Patates Islahı Projesi” kapsamında ıslah çalışmalarına devam ediliyor. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında BAŞÇİFTLİK BEYAZI ve GÜNGÖR BEY isimli 2 adet çeşit tescil ettirildi.

Yürütülen bu çalışmaların özel sektöre yansıması nasıl oldu?

Yapılan çalışmaların çıktıları özel sektör tarafından da kullanılmaya başlandı. Birçok tohumculuk firması tohumluk üretimi yapabilecek doku kültürü sistemlerini kurarak doku kültürü ile tohumluk üretim izni aldı. Bunun sonucunda farklı kademelerde tohumluk üretimi yapmaya başladılar ve 2013 yılından bu yana yerli üretim patates tohumluğu ihraç ediliyor. En önemli çıktılardan biri de; özel sektörce yürütülen ıslah çalışmaları ile yerli patates çeşitleri geliştirildi, tescile sunulan ve tescil edilen çeşitler oldu. Özel sektör tarafından geliştirilerek tescile sunulan çeşit adayları ise şu şekilde:

Doğa Arge Merkezi San. Tic. A.Ş. (21 Adet)	DORUK	YANKI
	KUTUP	YALDIZ
	ZİRVE	AYAZ
	TESSA	ALTAY
	KAYA	AYDOS
	BAHAR	KAFKAS1
	VOLKAN	PETEK
	İLKMOR	BULUT
	MADEN	DENİZ1
	YEDİVEREN	YAKUT1
	YAPRAK

Yüksel Tohumculuk Tarım ve Tic. Ltd. Şti. (9 Adet)	ASYA
	SOYLU
	CEVHER
	DEMET
	MARATON
	ATABEY
	BOYSAN
	MELANO
	TROVA

İnan Meijer Tohumculuk ve Tic. Ltd. Şti. ( 2Adet)	SULTAN ECEM
	SULTAN NUR

Özel sektöre yansımaların avantajları nelerdir?

Kamu ve özel sektör tarafından geliştirilen yerli çeşitler hem ülkemizde üretilip çiftçilerimize daha kısa zamanda ulaşacak, hem de bu çeşitlerin dünyaya satışı yapılacak. Yerli çeşitlerin devreye girmesiyle birlikte milli ekonomiye büyük katkı sağlanacak. Ayrıca yerli çeşitlerimiz patates üreticilerimizin maliyetlerini de önemli ölçüde aşağı düşürecek. Üreticilerimizin patates tohumluğu ihtiyacı tamamen yerli imkânlarla sağlanacak.

Patates özelinde ilk ve tek araştırma enstitüsü olarak yurtiçindeki faaliyetlerinizden bahseder misiniz?

 

Geliştirilen yerli ve milli çeşitlerimizin üreticilere tanıtılması, yayımının gerçekleştirilmesi ve sektöre tanıtılması için Türkiye’de ve yurt dışında birçok yerde demonstrasyon dikimleri gerçekleştiriliyoruz. Ülkemizde bu dikimler Niğde, Nevşehir, Sivas, Bolu, Yozgat, Mardin, Antalya/Korkuteli, Antalya/Elmalı, Adana/Sarıçam, Hatay/Reyhanlı, Burdur, Malatya/Darende, Konya, Çankırı, Adana, Hatay/Reyhanlı gibi birçok farklı noktada gerçekleşiyor.

Çiftçilerimizin ve üreticilerimizin geliştirilen yerli ve milli çeşitlerle tanışması amacıyla İl Tarım ve Orman Müdürlükleri ile beraber eğitim ve yayım projeleri gerçekleştiriyoruz. Ayrıca bölgemizde bulunan önder çiftçilerimizle birlikte yerli ve milli çeşitlerimizin tarla koşullarındaki performanslarının ve çiftçi nezdindeki görüşlerini belirlemek için demonstrasyon çalışmaları düzenliyoruz.

Enstitümüz kendi düzenlediği ya da destek verdiği kongre, sempozyum, konferans, panel, çalıştay, çiftçi eğitimleri gibi etkinliklerle de tanıtım çalışmalarını sürdürüyor.

Sektördeki gelişmeleri, makine ve teçhizatları yakından takip etmek amacıyla enstitümüz, düzenlenen tarım fuarlarına mümkün mertebede katılım sağlayarak çeşit geliştirme çalışmaları ve geliştirilen yerli ve milli çeşitlerin tanıtımını sağlıyor.

Yurtdışında hangi faaliyetlerde bulunuyorsunuz?

Ayrıca yurtdışında da enstitümüz, TAGEM ve TİKA koordinatörlüğünde birçok çalışmaya imza atıyor. Başta KKTC, Türki Cumhuriyetler ve Balkanlar olmak üzere patatesle ilgili projeler hazırlayarak geliştirmiş olduğumuz yerli ve milli çeşitlerin bu ülkelerdeki performanslarını ve adaptasyon kabiliyetlerini görmek amacıyla eğitim ve demonstrasyon çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Yapmış olduğumuz bu çalışmalar sayesinde enstitümüzce geliştirilen yerli ve milli çeşitlerin bu ülkelerde mevcut kullanılan patates çeşitlerinden daha iyi performans gösterdiği ortaya çıkıyor. Halihazırda çalışmalarımız devam ediyor.

 

Yürütülen diğer Ar-Ge faaliyetleri nelerdir?

Bilindiği üzere ıslah çalışmalarının amacı kaliteyi, verimi, adaptasyon kabiliyetini ve bazı hastalık ve zararlılara karşı direnci artırmaktır. Islah çalışmaları sonrasında yapılacak seleksiyon ile yeni patates çeşitlerinin geliştirilmesi hedeflenir. Enstitümüz bu kapsamda ıslah süresinin kısaltılması, patates hastalıklarına dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi ve patatesin parmak izi çıkartılarak genetik tabanın oluşturulması amacıyla DNA düzeyinde Ar-Ge faaliyetleri yürütüyor.

Enstitümüzde, karantina kapsamında yer alan, kimyasal mücadelesi olmayan, bulaştığı topraktan uzun yıllar izole edilemeyen, patates veriminin ciddi oranda azalmasına sebep olan Patates Kist Nematodları ile ilgili de Ar-Ge faaliyetleri yürütüyoruz.

Islah çalışmalarında patates çeşitlerini tanımlamak için morfolojik, fizyolojik ve agronomik özellikler kullanılır. Ancak ıslah programlarında kullanılan ebeveynlerin genotipik özelliklerine ilişkin Türkiye’de yeterli bilgi ve veri tabanı bulunmuyor. Dolayısıyla enstitümüz bu eksikliği gidermek amacıyla ıslah programlarında kullanılacak çeşitlerin genotipik özelliklerin bilinmesi ve bu çeşitlerin genetik çeşitliliğin belirlenmesi için patatesin parmak izi çalışmalarına başladı. Bu kapsamda Türkiye’de daha önce hiç ulaşılmamış sayıda yaklaşık 200 patates çeşidinin moleküler markörler yardımıyla genetik kimliklerini belirledik.