Tahıl Anlaşmasında Rusya Şartlarını Açıkladı
Rusya Dışişleri Bakanlığı, 18 Temmuz’da işlevini yitirecek Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’na, Batı’nın Rus gıda ve gübresine yaptırım uygulamaktan vazgeçmesi halinde döneceklerini duyurdu.
Bakanlıktan, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın durdurulmasına ilişkin yazılı açıklama yapıldı. Yaklaşık bir yıl önce, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da birbiriyle bağlantılı iki anlaşma imzalandığı hatırlatılan açıklamada, bu paket anlaşmalarının küresel gıda güvencesini sağlama, açlık tehdidini azaltma, Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki az gelişmiş ülkelere yardım etme gibi insani hedefler taşıdığı kaydedildi. Açıklamada, ‘Bir yıl sonra bu anlaşmaların uygulanmasına yönelik çalışmaların sonuçları olumsuz görünüyor’ ifadesi kullanıldı.
Ukrayna gıda ihracatının son ana kadar ‘Kiev ve Batılı küratörlerinin çıkarlarına hizmet etmeyi’ amaçladığı savunulan açıklamada, tahıl girişimiyle bugüne kadar 32,8 milyon ton yükün ihraç edildiği, bunun 26,3 milyon tonunun Avrupa Birliği (AB) dahil olmak üzere yüksek ve orta gelir düzeyindeki ülkelere gönderildiği ifade edildi. Açıklamada, ‘Etiyopya, Yemen, Afganistan, Sudan ve Somali başta olmak üzere en yoksul ülkelere, toplam 922 bin 92 tonla yüzde 3’ten daha az tahıl gönderildi’ bilgisi verildi.
AB, Rus tarım ürünlerini dünya pazarlarının dışına itiyor
Ukrayna’da, IMF’nin talebi üzerine üzerindeki moratoryumu kaldırdıktan sonra ekilebilir arazilerin büyük bir kısmını Cargill, DuPont ve Monsanto gibi Batılı şirketlerin aldıklarına dikkat çekilen açıklamada, ‘Öte yandan, Ukrayna gıdalarını dampingli fiyatlarla satın alan Avrupalılar, daha sonra katma değeri yüksek mamuller olarak yeniden satış için fabrikalarında işliyorlar. Aslında Batılılar hem satışta hem de tahılın işlenmesinde iki kez kazanıyorlar. Ayrıca ABD ve AB fiyatlar üzerinde spekülasyon yapıyor, suni bir ürün kıtlığı yaratıyor ve yasa dışı tek taraflı yaptırımlar uygulayarak Rus tarım ürünlerini dünya pazarlarının dışına itiyor’ denildi.
Güvenli koridor, ‘Karadeniz Girişimi’ ruhuna aykırı
Rusya’nın, Ukrayna’nın tahıl çıkışına açtığı güvenli koridorun ‘Karadeniz Girişimi’ ruhuna aykırı olarak ‘terör saldırıları için kullanıldığı’ kaydedilen açıklamada, anlaşmanın Rusya ile ilgili olan kısmının yürürlüğe girmediğine dikkat çekildi. AB’nin Temmuz 2022’den bu yana Rusya’ya karşı 5 defa yeni yaptırım paketi açıkladığı anımsatılan açıklamada, ABD ve İngiltere’nin de sınır ötesi sınırlamalarını eksik etmediği belirtildi. Açıklamada, sonuç olarak Rus banka ödemeleri, sigorta ve nakliye lojistiği ile yedek parça tedariki ve yurt dışı varlıklarının tamamen bloke edildiği kaydedildi.
‘Karadeniz Girişimi’nin devam etmesi anlamsız
Rusya’nın Birleşmiş Milletlerin (BM) himayesinde en yoksul ülkelere gübre hibe etme kararını aldığı Eylül 2022’den bu yana, 262 bin tonluk gübreden, Letonya, Estonya, Belçika ve Hollanda’dan sadece Malavi’ye 20 bin ton, Kenya’ya 34 bin ton gönderildiği hatırlatılan açıklamada, Rusya-BM muhtırasında yer alan SWIFT sisteminin Rus bankasına bağlanması dahil diğer şartların yerine getirilmediği bildirildi.
Tolatti-Odessa Amonyak Boru Hattı’nın yeniden canlandırılması şartının da söz konusu hattı Ukrayna havaya uçurduğu için hayata geçirilemediğine dikkat çekilen açıklamada, ‘İstanbul anlaşmalarının uygulanmasında doğrudan sabotajın söz konusu olduğu bu koşullarda, insani amacına hizmet etmeyen ‘Karadeniz Girişimi’nin devam etmesi anlamını yitirmektedir’ ifadelerine yer verildi.
Rusya’ya uygulanan gıda ve gübre yaptırımlarından vazgeçilmeli
Anlaşmanın ilgili maddesi uyarınca Rusya tarafının anlaşmanın daha fazla uzatılmasına itiraz ettiği vurgulanan açıklamada, Türk ve Ukrayna tarafı ile BM Genel Sekreterliği’nin resmi olarak bilgilendirildiği bildirildi. Açıklama şu şekilde devam etti: ‘Bu, seyrüsefer emniyeti için verilen garantilerin geri alınması, deniz insani yardım koridorunun kısıtlanması, Karadeniz’in kuzeybatısında geçici olarak tehlikeli bölge durumuna yeniden geçilmesi, İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin dağılması demektir. Karadeniz Girişimi, 18 Temmuz’dan itibaren Rusya’nın katılımı olmadan işlevini yitirmiştir.’
Ukrayna’nın kara koridorları yoluyla tahılını ihraç edebileceğine işaret edilen açıklamada, Avrupa ülkeleri ile Kiev’in dayanışmasını göstermenin zamanının geldiği belirtildi. Batı başkentleri gerçekten Karadeniz Tahıl Girişimi’ne değer veriyorlarsa, Rus gübre ve gıda yaptırımlarından gerçek anlamda vazgeçmeyi düşünmeleri gerektiği vurgulanan açıklamada, ‘Rusya, vaatler ve güvenceler değil ancak somut sonuçlar alındığında anlaşmaya geri dönmeyi düşünmeye hazır olacaktır’ ifadeleri kullanıldı.
Kaynak: AA
