Televizyondaki görkemli gösterimlerden bilirsiniz, Hollywood Bulvarında, Walk of Fame üzerinde bulunan ve ünlülerin ziyaretlerine, kırmızı halı geçitlerine, gala geceleri gösterimlere ev sahipliği yapan meşhur El Capitan Theatre’a birçok kere gittim ama ilk gittiğimde şok olmuştum, neden mi?
Yaklaşık 6-7 metrelik cepheye sahip binadan 5-6 metre eninde bir koridora, oradan da yaklaşık 20-25 basamakla sinema salonuna ulaşıyorsunuz.
Merdivenlerden aşağıya baktım ve kendi kendime güldüm. “Vay vay vay!.. Bu mudur?”
Filmlerde dünyayı kurtaran adamı en az bir kere alkışladıysan aynı yaşlardayız ve şu anda en üretken dönemindesin yaşamında. Bu konuda sosyo-psikolojik detaylara girmeyelim ama şu soruyu sormak gerekiyor?
Pinokyo kim?
İzleyiciler mi, içerik mi, algımızı biçimlendiren dijital platform mu ya da hepsi mi?
Tarımda, özellikle su yönetiminde dijital teknolojiler bağlamında bu soruyu kendimize sormamız gerekiyor. Neden?
- “Yüzey altı damla sulama yöntemi ve kullanılan A marka boru, yüzey üstü damla sulama yöntemine nazaran daha fazla tasarruf ettirir.” filmini yorumlayalım;
Eğer toprak profilinde kapiller su hareketini izleyebilen ve sulama sistemini bu veriye göre yöneten bir siber fiziksel sensör teknolojisi kullanmıyorsanız, altın kaplama boru kullansanız da istenen faydaya ulaşamazsınız. Hatta çiftçi koşullarında daha fazla su, enerji, gübre harcanmasıyla karşılaşılmaktadır.
Pinokyo kim?
- “Yüzey altı damla sulama yönteminde toprak profilinde farklı derinliklere yerleştirilen nem sensörleri (tansiyometre, kapasitif nem sensörleri…) doğru veri ve fayda sağlar, tasarruf ettirir !..” filmini yorumlayalım;
Ülkemizde ve yurt dışında yapılmış birçok bilimsel denemede nem sensörleri başarılı olamamıştır. Toprak profilinde madde miktarı ve hava boşlukları iki sulama arasında sürekli değiştiğinden sensörlerin kalibrasyonları bozulur.
Bozuk bir veriyi tarlaya gidip manuel okumak yerine, dijital teknoloji, IoT gibi kılıflarla bilgisayarınıza, telefonunuza göndermek dijital bir devrim midir?
Pinokyo kim?
- Basınçlı sulama yöntemlerine geçince su tasarrufu sağlanmaktadır!” filmini yorumlayalım;
Ülkemizde ve dünyada çoğunlukla sadece borudan medet umarak damla sulama yöntemine B marka ile geçip tasarruf sağlayamazsınız. Yüzey sulama yönteminde damla sulama yöntemlerini işletmiyor muyuz? Tarım 5.0 teknolojisine haiz dijital teknolojileri sulama sisteminizi yönetmek için kullanmadan toprağın altında nemi ve etkili kök bölgesini bilmeden asla başarılı olamayacağız.
Pinokyo kim?
- Sulama ihtiyacının gelip gelmediğini bildirdiğini iddia eden uzaktan algılama teknolojileri sulama sisteminizi yönetmenizi sağlar!..” filmini yorumlayalım;
Sulama zamanının gelmesi (vaktinde olmasa da), bölgesel nem farklılıklarını bilgi almanız demek, toprağa su verirken yani sularken profildeki nem ve kapiller hareketin uydudan takip edilmesi demek değildir. Sulama sırasında toprak profilinden alınan, veriye dayalı olmayan ve teorik yaklaşımlara dayalı hesapla sulama sisteminin yönetilmesi mümkün değildir. Uydudan toprağın altını göremezsiniz.
Pinokyo kim?
Daha nice örnekler sıralanabilir… Dijital teknolojiler ile aşağıdaki grafikteki su kullanım oranlarını %80 lere kadar düşürmek mümkün.
Bakınız değerli çiftçi dostlar ve yerel idarelerde yeşil alanları, park ve bahçelerin sorumluluğunu üstlenenler;
Yukarıdaki örnekleri sayma nedenim şu; bir işletmede bitki hastalıklarının takip edilmesinden, su yönetimine kadar birçok dijital teknoloji kullanma şansı vardır. Ancak bunların değişkenlere göre doğru seçilmesi ve konumlandırılması gerekmektedir. Sakın ola dijital platformların sizde oluşturduğu pozitif algıları iyi analiz etmeden ve ihtiyacınızı karşılamayacak teknolojileri tercih ederek sürdürülemez bir yola girmeyiniz. Mutlaka araştırınız ve uzmanlara çok yönlü danışarak muhakeme ediniz.
Ne kendimizi kandıralım ne de kanalım. Teknolojiyi kullanmadan da sürdürülebilir bir tarım ya da su yönetimi yapmaya çalışmayalım.
Şu soruyu kendinize sorun ve cevabını arayın. Bir tarlada, park veya bahçede sulama ve gübreleme yapmaya başladınız. 3 saat sonra su ve gübre nerede? Su ve gübrenin %75-80’ inin kullanıldığı etkili kök bölgesi nerede?
Bunu bilmeden işletmenizin karlılığı artmayacağı gibi sürdürülebilir ve doğa dostu bir işletmeye de sahip olamazsınız.
Son sözüm pinokyolara, teknoloji olmadan sürdürülemeyecek kadar az kaynaklara sahibiz. Bu dünya hepimizin. Bu sorumluluk duygusu ile hem hizmet alan hem de hizmeti verenin duygularının ticari kaygıya yenik düşmemesi gerekmektedir.
Kalın sağlıcakla.
